Manon Oosting van GGNet: aan ons de taak om sportaanbieders te laten zien wie de mens is achter 'de ggz patiënt'

29 oktober 2020

Wie zijn onze samenwerkingspartners? Deze keer: Manon Oosting van GGNet. In deze rubriek stellen wij de partners van Uniek Sporten Stedendriehoek aan je voor aan de hand van een aantal vragen.

​​​​​​​Wie ben je en wat doe je?

Ik ben sinds 2018 werkzaam bij GGNet, dé specialist voor mensen met psychische problemen én voor hun naasten. Want samen zoeken we naar de echte oorzaak van de psychische aandoening om daarna de juiste behandeling te starten. Met het behandelteam en met de mensen om de patiënten heen willen we hen graag verder helpen en verbindingen weer herstellen. Met 2.100 collega’s en 200 vrijwilligers werken we aan het herstellen van verbindingen voor 18.000 mensen met (ernstige) psychiatrische aandoeningen en voor hun naasten. We ondersteunen, begeleiden en behandelen deze mensen in Noord- en Oost-Gelderland.

Bij GGNet begon ik als projectmedewerker bij het Herstelcentrum en sinds enkele maanden ben ik beleidsadviseur. Sinds de start bij GGNet heb ik het sport- en beweegaanbod voor de patiënten hoog in het vaandel gehad. Door mijn eigen ervaringen, waaronder ook enkele jaren behandeling bij GGNet, weet ik immers de waarde van het sporten. Wat het mij heeft geboden gun ik iedereen om ook te mogen ervaren. Samen met vele collega’s, die ook de kracht van sporten en bewegen kennen, zetten we ons in om dit nog meer toegankelijk te maken binnen de behandelingen én daarna.

Doe je zelf aan sport & bewegen?

Een leven zonder sport bestaat voor mij niet. Sinds mijn vijfde zat ik op voetbal en deed dit ruim 25-jaar. Zelfs mijn opleiding en eerste baan stonden in het teken van sport: ik deed de opleiding Sportmanagement en heb jaren gewerkt bij FC Twente. Nog steeds ben ik op het voetbalveld te vinden, maar nu als trainer en bestuurslid. Daarnaast is hardlopen mijn grootste passie, spring ik af en toe op de racefiets en zie je mij met regelmaat in de sportschool.

Waarom is sport & bewegen zo belangrijk voor jouw doelgroep?

De wetenschappelijke onderzoeken tonen het al aan: sporten en bewegen is niet alleen goed voor je fysieke gezondheid. Lichaamsbeweging draagt ook bij aan het emotionele welbevinden. Het levert plezier op, kan je meer zelfvertrouwen geven en geeft een gevoel van eigenwaarde. Ook is aangetoond dat bewegen een positieve invloed heeft op je stemming en humeur.

Bij GGNet behandelen we mensen met een depressie, met angst- en paniekklachten, een trauma, een persoonlijkheidsstoornis, eetproblemen, een bipolaire stoornis en mensen met een licht verstandelijke beperking en psychiatrische problemen. Voor een ieder die met deze klachten te maken heeft is de kans groot dat de positieve effecten van sport en bewegen bijdragen aan het herstelproces. Het is niet voor niets dat blijkt dat mensen die regelmatig sporten en bewegen minder risico lopen om depressieve symptomen te ontwikkelen. En krijgen ze die toch, en komen ze bij ons in behandeling, dan hebben ze een grotere kans op herstel als ze een actieve leefstijl hebben. Er wordt zelfs beweerd dat regelmatige fysieke activiteit net zo effectief zijn als antidepressiva en psychotherapie.

Dit is voor mij persoonlijk, en ook voor GGNet, de drijfveer om een passend sport- en beweegaanbod te realiseren voor de patiënten. Hierbij is maatwerk van belang. Het startpunt is namelijk voor iedereen anders, evenals het doel wat hij of zij met het sport- en bewegen wil en kan bereiken. Voor de één zijn dit de eerdergenoemde effecten, voor de ander is het misschien een toename van de mentale veerkracht.  Ook kan de sociale ontwikkeling het hoofddoel zijn of mogelijk is de wens om middels sport om te leren gaan of verwerken van angst en stress.

Al met al voldoende redenen om sport- en bewegen op de agenda te zetten en waar mogelijk optimaal in te zetten binnen de behandeling en/of daarbuiten.

Welke belemmeringen kom je tegen?

Zoals eigenlijk voor velen van ons geldt: sporten en bewegen is niet altijd prioriteit nummer één en doorgaans hebben mensen de nodige motivatie nodig om in beweging te komen. Denk maar eens aan alle goede voornemens van een nieuw jaar … Wanneer je psychische problemen hebt, en de stap hebt kunnen en durven nemen om bij GGNet in behandeling te gaan, dan is de motivatie en energie doorgaans nog minder. Psychisch lijden eist namelijk haar tol en in de strijd hiertegen leveren velen al een topprestatie. Het wordt dan ook vaak als zwaar, extra en bijna onhaalbaar gezien om ook nog te gaan sporten of bewegen.

Voor hen die al eens hebben ervaren wat lichaamsbeweging voor effecten heeft is de stap uiteindelijk makkelijker te zetten, zeker wanneer het iemand betreft die al een sportverleden heeft. Dit geldt alleen niet voor iedereen. Er moeten dus vele drempels overwonnen worden, die lang niet allemaal met motivatie te maken hebben. Angsten, veel prikkels moeten verwerken, fysieke klachten, het gebruik van medicatie … zo maar een kleine greep uit redenen wat de drempel verhoogt om een eerste stap in je sportoutfit te zetten. 

Hetgeen wat wij kunnen bieden is soms helaas nog beperkt. Zo kennen we de financiële situatie binnen de zorg waarschijnlijk allemaal. Het begeleiden van mensen in het sporten en bewegen is voor de ggz niet de basis, mede ingegeven door financieringen. Binnen de ggz is de werkdruk hoog en is er sprake van een groot personeelstekort. Met creatieve oplossingen, en in samenwerking met andere (sport)organisaties, hebben we dus een weg te vinden waardoor we een zo’n laagdrempelig sport- en beweegaanbod kunnen bieden. Gelukkig gebeurt dit op vele behandellocaties al, is er inmiddels een toename zichtbaar in het aanbod en zijn ook de zorgprofessionals meer en meer gemotiveerd om de patiënten te stimuleren om in beweging te komen.

En kunnen jullie daarbij helpen of heb je anderen nodig?

Bij GGNet staat vitaliteit hoog op de agenda evenals het herstelgericht werken. Lichaamsbeweging sluit hier feilloos op aan en heeft daardoor ook een prominentere positie verkregen. We bieden nu steeds vaker sportactiviteiten aan: structureel, eenmalig of met andere partijen. Alles om de eerste kennismaking met het sporten en bewegen te creëren voor velen, om vervolgens te kijken hoe mensen in beweging kunnen blijven. Alleen lukt ons dit niet. Wij zijn namelijk niet de plek waar de mensen voor altijd blijven. Uiteindelijk is het doel dat de mensen, ook na behandeling, het bewegen voortzetten. Die drempel is mogelijk nog groter, ook al heeft iemand al enkele positieve ervaringen opgedaan. Om het opnieuw weer op te pakken, niet langer in de inmiddels veilige omgeving van GGNet met medepatiënten en behandelaren bijvoorbeeld, maar in je eigen buurt en met nieuwe mensen. Dat is spannend.

Deze drempel proberen we te verlagen door gedurende de behandeling de verbinding tussen het reguliere sportaanbod en de ggz al te leggen. De eerste kennismakingen met de sport, de trainers en de accommodatie. Onze rol is de verbinding leggen, het sport- en bewegen als onderdeel van het herstelproces blijven benadrukken en vervolgens de patiënt loslaten en erop vertrouwen dat hij of zij haar sportieve doelen blijft nastreven én behaalt.

Overigens moeten we hierin ook niet vergeten dat nog vaak, tot onze spijt, de patiënten die uit de ggz komen als ‘eng’ en ‘spannend’ worden gezien. Niet alle verenigingen staan er bijvoorbeeld om te springen om een samenwerking aan te gaan met GGNet. We hebben te maken met een stigma rondom de ggz die we niet zomaar hebben doorbroken. Aan ons de taak om te laten zien wie de mens is achter ‘de ggz patiënt’. En aan de andere kant voor ‘de buitenstaanders’ de taak om open te staan om kennis te maken met deze mensen, zonder oordeel.

Wat is jouw wens voor de toekomst voor het aangepast sporten?

Binnen GGNet is het mijn wens dat sport- en bewegen uiteindelijk een structureel onderdeel uitmaakt van het behandelplan van álle patiënten. Dat we het met elkaar, samen met ons netwerk, voor elkaar krijgen om een prachtig en toegankelijk sport- en beweegaanbod weten te realiseren. Een sport- en beweegaanbod dat ook rekening houdt met de soms noodzakelijke aanpassingen die psychische problemen vragen. Deze aanpassingen zijn moeilijk te vangen in concrete praktische oplossingen en ook hier is maatwerk nodig. Voor de één zijn dit financiële oplossingen, voor de ander is een prikkelvrije ruimte nodig en weer een ander wil niet direct de druk van een jaarabonnement en teamverplichtingen. Wanneer er contact is, de verbinding gemaakt kan worden, dan geloof ik dat hier hele mooie en passende oplossingen te realiseren zijn. Kleine aanpassingen, of soms slechts gehoord en gezien worden, waar vele partijen van profiteren: een groei in het aantal sporters bij de sportverenigingen en het kunnen voortzetten van het herstelproces met inzet van sport en bewegen waarbij geprofiteerd kan worden van de vele waardevolle en positieve effecten. Deze effecten zijn uiteindelijk voor iedereen goed: minder mensen met psychische problemen is waar we met elkaar blij van worden!