Boksen voor mensen met Parkinson en niet-aangeboren hersenletsel

Met zijn vader als grote inspiratiebron start Léon Pijnenburg (58) in 2019 met bokslessen voor mensen met de ziekte van Parkinson. De leden ervaren een mentale en fysieke vooruitgang waarvan ze in het dagelijks leven veel profijt hebben. Al snel sluiten mensen met niet-aangeboren hersenletsel zich bij de training aan. Voor Léon reden te meer om voor deze doelgroep een nieuwe aangepaste trainingsgroep te starten.

Door Marjolijn van Spaandonk

Een mensenmens, dat is Léon ten voeten uit. Zijn eigen levenservaring zet hij jarenlang als social worker in om anderen te helpen. In zijn vrije tijd traint en coacht hij al ruim vijfentwintig jaar jeugd en volwassen in de boksschool. In 2008 start Léon met zijn eigen boks- en kickboksschool; Boxing Boldy. Tien jaar later, met diverse sportopleidingen en certificeringen op zak, richt hij zijn carrière hier volledig op. Een stap waarvan hij als kind al droomde.

Parkinson boksen
Vlak voor deze stap krijgt Léons vader Harrie de diagnose Parkinson. Een ziekte die ontstaat in de hersenen maar zich bij iedereen verschillend uit. Van trillende handen, instabiliteit en depressies tot vastgenageld staan en geen initiatief meer tonen. “Ik ga mijn vader trainen”, is Léons eerste reactie. “De artsen geven aan dat bewegen belangrijk is en ik wist dat ik hem met mijn trainingen op het gebied van evenwicht, balans en hand-oog-coördinatie kan helpen.” Cognitieve oefeningen tijdens het bewegen, zoals tellen en het opnoemen van het alfabet, worden aan de training toegevoegd. Anderhalf jaar houdt Léon in een dagboek de progressie bij: “Zijn balans, loophouding en uithoudingsvermogen verbeterden waardoor mijn vader weer zelf uit bed en uit de stoel kon komen. Hij durfde zelfs te joggen en weer auto te rijden.” Léon wil meer mensen helpen en volgt een Amerikaanse onlineopleiding tot instructeur Parkinson boksen. Met deze specifieke kennis en ervaring wordt de Harleon Parkinson Workout ontwikkeld die gericht is op beweging in combinatie met hersenstimulatie en ondersteund wordt door het Jeroen Bosch Ziekenhuis en betrokken fysiotherapeuten. “Bij ons ben je geen patiënt maar vooral mens en gelijkwaardig waarbij we elkaar inspireren en doelen stellen. We kunnen Parkinson niet genezen maar wel het proces vertragen voor een betere kwaliteit van leven.”

Training op maat
Wekelijks trainen nu zo’n 50 leden de Harleon Parkinson Workout bij Boxing Boldy. “Van jong tot oud, allemaal even uniek in hun ziektebeeld en met behulp van gecertificeerde vrijwilligers; buddy’s.” De inhoud van de training is, op een aangepast tempo na, niet veel anders dan een reguliere boksles. Alleen in tegenstelling tot de andere Parkinson bokslessen wordt er wel lichamelijk contact gemaakt. “We sparren met lichte tikjes op het lichaam. Want tijdens het stoten moet je blijven bewegen en verrichten ze ongemerkt toch een dubbeltaak met armen en benen.” De speerpunten van de workout zijn dan ook vooral het reactie- en cognitief vermogen, coördinatie, stabiliteit en kracht. “Door de problematiek op deze gebieden ontbreekt het mensen vaak aan zelfvertrouwen, durven de deur niet meer uit en ligt eenzaamheid op de loer. We proberen ze weer in hun eigen kracht te zetten zodat ze overzicht houden in complexe situaties zoals het oversteken van een kruising tot het wegnemen van de angst voor het vallen.” Om dat te bereiken wordt er voor aanvang van de trainingen een intakeformulier ingevuld en vindt er regelmatig overleg plaats met betrokken verpleegkundigen en fysiotherapeuten om de voortgang te bespreken en de lessen zo nodig aan te passen. De voortgangsresultaten worden elke drie maanden gemeten en inzichtelijk gemaakt door de fysiotherapeuten. “Er is een duidelijk verschil zichtbaar in kracht, evenwicht en uithoudingsvermogen. Het trillen wordt minder en de controle op de spieren is verbeterd. Dat geeft zoveel positieve energie!”

NAH boksen
Al vrij snel weten ook mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH) de weg naar Boxing Boldy te vinden om zich aan te sluiten bij de Parkinson bokslessen. Om deze groep gerichter te kunnen trainen volgt Léon een opleiding tot cognitief fitness instructeur en is recent gestart met NAH boksen. De training heeft veel overeenkomsten met de Harleon Parkinson Workout maar bevat meer cognitieve spel elementen en bewuste ontspanningsoefeningen. De combinatie van fysieke en cognitieve oefeningen is bovendien bewezen effectief voor de bevordering van de verbinding van neurogenen. Het resultaat is dat de fijne motoriek en concentratie verbetert. “Het kerndeel bestaat natuurlijk ook uit een klein half uurtje boksen en we sluiten af met ontspanning in de vorm van mindfulness en buikademhalingsoefeningen.” Net als bij de Parkinson bokslessen wordt er vooraf een intakeformulier ingevuld en is er nauw contact met de zorgspecialisten om de training op de resultaten af te stemmen. “Mensen zijn soms zo goed in het benoemen in wat niét in plaats van wat er wel goed gaat. Ik blijf iedereen stimuleren en alles positief bekrachtigen. Iedere les zie ik weer vooruitgang, een stukje acceptatie en levenslust terug. Uiteindelijk doen zij het zelf, wij helpen ze.”

Stilstaan is achteruitgaan
Door een verslechterde gezondheid heeft Harrie nu een stapje terug moeten doen. Eén van de eerste deelnemers die gelijktijdig aan Léons vader dezelfde diagnose kreeg, treedt nu in zijn voetsporen als inspiratiebron. “Mijn fysiotherapeut adviseerde mij om te gaan sporten omdat bewegen de enige manier is mijn spieren minder stram te krijgen”, vertelt Frank. “Ik sportte al jaren niet meer maar Parkinson boksen sprak mij aan. Boksen klinkt heel heftig, maar het gaat om het bewegen. Het voordeel is ook dat je met hulp van een buddy op je eigen niveau kunt sporten en wordt uitgedaagd. De trainingen doen me goed; mijn spieren zijn soepeler, mijn motoriek is verbeterd en zit lekkerder in mijn vel. Niet bewegen is achteruitgaan, dat merk ik meteen aan mijn stijve spieren na de vakantie. Ik zie de vooruitgang ook bij de andere Parkinsonboksers; ze fleuren na twee maanden helemaal op, bewegen soepeler en zitten veel beter in hun vel. Ook voor hun omgeving is dat heel fijn.”

Wil je graag kennismaken met de Harleon Parkinson Workout of NAH boksen bij Boxing Boldy?
Neem dan contact op Léon Pijnenburg via telefoonnummer 06-38339433 of stuur een mail naar info@boxingboldy.nl.