Boccia is een uitdagende en laagdrempelige paralympische sport

De miksport boccia is het beste te vergelijken met jeu de boules en kan gespeeld worden door jongeren en ouderen met een lichte tot ernstige motorische beperkingen. Bovendien is het een paralympische sport die wereldwijd gespeeld wordt. Ook in Nederland zijn er verschillende verenigingen actief, waaronder bij Sport voor Gehandicapten in ’s-Hertogenbosch.

Door Marjolijn van Spaandonk

Het Nederlandse team presteert internationaal goed, maar toch is de paralympische sport boccia, uit te spreken als ‘botsja’, nog relatief onbekend. “Jammer en onterecht”, vindt Richard de Leeuw, voorzitter van Sport voor Gehandicapten (SVG) in ’s-Hertogenbosch. “Het is namelijk een heel uitdagende sport met veel tactiek en techniek.”

Het spel
Boccia is een aangepaste vorm van jeu de boules en wordt gespeeld met dertien zachte leren ballen; zes rode ballen, zes blauwe ballen en een witte bal die de Jack wordt genoemd. De speelballen zijn van dezelfde grootte en gewicht van 250 gram, maar kennen wel een hardheidsverschil; hard, medium of soft. De spelers staan opgesteld in vakken van ieder 1 meter breed en 2,5 meter lang, inclusief materiaal en eventueel een begeleider. Vanuit daar worden de ballen het veld van 6 meter breed bij 10 meter lang ingegooid, te beginnen met de Jack. Deze witte bal wordt door een van de teams, blauw of rood en bestaande uit één of maximaal drie personen, in het veld gegooid. Dit team mag vervolgens de eerste gekleurde bal gooien, daarna de tegenstander. De kunst is de gekleurde ballen zo dicht mogelijk bij de Jack te mikken. Het team waarvan de bal het verst bij de Jack vandaan ligt, krijgt de beurt. Als alle ballen gegooid zijn wint het team met de bal die het dichts bij de Jack ligt. De puntentelling is het aantal ballen van dit team tot de eerst bal van de tegenstander die het dichtst bij de Jack ligt. “Er worden in totaal vier rondes, die ‘ends’ genoemd worden, gespeeld”, legt Michel van den Broek, coördinator boccia bij SVG, uit. “De winnaar is degene met de meeste punten bij elkaar opgeteld.”

Boccia is voor iedereen
Als zeer laagdrempelige miksport is boccia door iedereen te spelen. “Zelfs wanneer je niet kunt gooien, mag je ook schoppen of gebruik maken van een goot. De begeleider mag alleen op aanwijzing van de speler de goot richten, de speler is degene die de goot afstelt en de bal in beweging  brengt. De begeleider zit tijdens het end met zijn rug naar het speelveld zodat die het spel niet kan beïnvloeden”, vertelt Richard. “Boccia is dan ook bij uitstek geschikt voor leerlingen van de mytylschool en mensen met ernstige beperkingen.” Het is de gymdocent van het VSO in Groesbeek die, geïnspireerd door de paralympics, boccia introduceert aan de leerlingen bij de gymles en later als buitenschoolse activiteit. Michel is rolstoelafhankelijk door spasmen in zijn benen en armen. “Maar mijn werp arm is nog redelijk goed. Ik werd gevraagd om te trainen voor de Europese Kampioenschappen in België”, vertelt Michel. “Op mijn veertiende speelde ik mijn eerste EK en een jaar later het WK in Engeland.” De spelers die competitie spelen worden gekeurd op hun beperking en daarop ingedeeld in een bepaalde klasse. “Anders kunnen we de winnaar al vooraf noteren”, lacht Michel. “Zelf ben ik ingedeeld in BC2, de minst beperkte klasse. De BC3 zijn mensen die bijvoorbeeld met behulp van een goot gooien. Ook is er de open klasse voor iedereen die hierbuiten valt. Daardoor kan boccia door iedereen gespeeld worden.” In ’s-Hertogenbosch worden er door SVG twee toernooien georganiseerd met daarnaast nog enkele landelijke competities.

Gezonde ambities
Na 21 jaar boccia te hebben gespeeld, heeft Michel zich toegelegd op het trainen van de leden bij SVG in sporthal de Schans en zet zich in als scheidsrechter. “Als trainer let ik op de beste manier van gooien die past bij de speler en het spel. Of dat nu onderhands, bovenhands, schoppend of met de goot is. Op een speelse manier leer ik ze de tactieken en technieken zoals richting en snelheid. Zo is het is slim om de Jack zo ver mogelijk van je tegenstander te gooien en ervoor te zorgen dat jouw bal altijd in lijn van je tegenstander ligt. Leer daarnaast de zwaktes en sterktes van de tegenpartij en haal er je voordeel uit.” Corona en de verhuizing naar een andere trainingslocatie heeft de Bossche boccia vereniging  geen goed gedaan. “Helaas tellen we nu minder leden dan in de hoogtijdagen, maar we willen graag uitbreiden naar 25 leden, met een mooie mix van jong en oud”, vertelt Ricard. “Daarbij wordt de mogelijkheid tot samenwerkingen bekeken  met onder andere het speciaal onderwijs en buurtcoaches. Iedereen is welkom om vrijblijvend boccia te komen proberen, de speelbalsets liggen klaar. Belangrijk is eerst om het spel te leren kennen, de rest komt later.”

Boccia wordt aangeboden door Sport voor Gehandicapten ‘s-Hertogenbosch op dinsdagavond van 19.00 – 20.30 uur in Sporthal de Schans in ‘s-Hertogenbosch. Wil je graag meer weten over boccia en SVG? Kijk dan op www.sportvoorgehandicapten.nl of neem contact via info@sportvoorgehandicapten.n of telefonisch via telefoonnummer 06-13900326. Meer informatie is ook op te vragen bij Uniek Sporten via denbosch@unieksporten.nl of telefoonnummer 073-61 55 637.