Ton (62, beenamputatie) accepteerde dankzij het waterskiën zijn handicap

Waterskiën op één been moeilijk? Ton kreeg in ieder geval de smaak te pakken toen hij het probeerde. Hij vond het zo leuk dat hij zijn schaamte overwon om alsmaar zijn prothesebeen voor anderen te verbergen.

Wat denk je als je nog maar 19 jaar bent, fysiek vrij zwaar werk doet en opeens last krijgt van je knie? Dan denk je dat je je knie overbelast hebt, waarschijnlijk. Die conclusie trok de huisarts toen Ton een pijnlijk gevoel kreeg aan de bovenkant van zijn onderbeen. Na verloop van tijd ontstond er een zwelling, en een ontstekingsremmer haalde niks uit. De knie werd nauwkeuriger onderzocht. “Botkanker”, kreeg Ton te horen. “Veel tijd om na te denken wat de gevolgen daarvan waren, had ik niet. Twee dagen na de uitslag was mijn rechterbeen tot net boven de knie eraf.”

Vanaf dat moment heeft Ton er twintig jaar alles aan gedaan om zijn geamputeerde been voor de buitenwereld verborgen te houden. Dat had een diepliggende oorzaak. “Altijd als mijn moeder iemand met een fysieke beperking zag, sloeg ze haar hand voor haar ogen. ‘Ik zag iemand zonder arm’, riep ze dan uit. Daardoor kreeg ik het idee dat iemand met een beperking eng is. Toen ik mijn eigen been verloor, werd ik echt een beetje mensenschuw. Op visite gaan deed ik liever niet, bang dat de vraag ‘wat is er met je been aan de hand’ gesteld zou worden. Al vielen de mussen dood van het dak, ik liep alleen maar in lange broeken. Ik kom uit een schippersgezin. Toen we op het schip woonden, deed ik niets liever dan het water ingaan en lekker gek doen. Maar zwemprotheses waren er veertig jaar geleden nog niet. Dat ik nooit meer ging zwemmen, was echt een gemis waar ik zo min mogelijk aan wilde denken.”

Dat veranderde toen Ton met zijn gezin op vakantie was in Duitsland. “Zelf ben ik ook binnenvaartschipper. We woonden met het gezin aan boord en de kinderen plonsten wel geregeld in het water. Tijdens een vakantie in Duitsland zag ik iemand op een zitski. Ik was helemaal niet bekend met waterskiën. Uit nieuwsgierigheid maakte ik een praatje met de bestuurder van de boot. Het bleek een student aan een sportacademie te zijn, met een specialisme in sporten voor mensen met een beperking. “Zou ik op een been kunnen waterskiën?”, vroeg ik. “Jazeker, als je dat wilt, proberen we het”, was het antwoord.” Natuurlijk vond ik het vreselijk dat mensen mijn stomp konden zien als ik de prothese afdeed. Maar mijn verlangen om op een ski te staan, was groter dan de angst die ik had voor reacties en blikken van anderen.”

Na die vakantie meldde Ton zich in Nederland aan bij een waterski-vereniging, en inmiddels doet hij alweer 30 jaar aan waterskiën. Hoe gaat dat dan, op één been, zullen velen zich afvragen. “Iemand die blind is, ontwikkelt een heel scherp gehoor. Iemand die een arm mist, ontwikkelt meer spieren in zijn andere arm. En ik, die 1 been heeft,  heb veel meer stabiliteit in mijn andere been. Ik kan op een been vanuit hurkstand opstaan, iets wat de meesten me niet nadoen. Het waterskiën gaat daarom heel goed op 1 been. Eerst leerde ik het door me vast te houden aan een stang aan de zijkant van de boot. Daarna probeerde ik het met een lijntje van een meter aan die stang. En daarna aan een lijn van 18 meter achter de boot. Ik train mee op wedstrijdniveau. Ik voel me vrij op het water; het is heerlijk om er overheen te suizen. Ik hou van deze sport en van alles er omheen. De vereniging is als een grote familie waar iedereen gelijkwaardig is en waar we regelmatig een gezellig barbecue avondje organiseren.

Waterskiën is lang niet meer de enige sport die Ton beoefent. Er ging een wereld voor hem open toen hij een bionisch been kreeg. “Mijn Genium X3 van Ottobock is volledig waterproof. Het kan tegen zeewater en chloorwater. Hiervoor liep ik met een prothese waar een schuimrubber-huidkleurige cosmetisch gevormde hoes omheen zat. Deze prothese is van zwart kunststof en een chromen buis. “Moet ik met zo’n kale prothese lopen?”, vroeg ik aan de instrumentmaker. “Deze knie is ontworpen voor sterke, krachtige mannen die uit de oorlog komen. Als je er een schuimrubberen hoes omheen doet, dan belemmert het de werking”, zei hij. Daaraan voegde hij toe dat Amerikanen deze prothese stoer vonden. “Maar ik ben geen Amerikaan”, zei ik. Het was super confronterend om ’s zomers in een korte broek te lopen met dit bionische been. Het geeft ook veel duidelijkheid. Mensen zien gelijk dat ik mijn been mis. Eigenlijk krijg ik alleen maar positieve reacties. ‘Tof dat je in een korte broek loopt’, wordt er tegen me gezegd.”

Ton profiteert inmiddels op alle mogelijke manieren van de voordelen die dit bionische been hem brengt. “Ik ben gelijk naar een tropisch zwemparadijs gegaan en er als een dolle tekeer gegaan. Ook ben ik met mijn dochter gaan suppen in de Noordzee. Outdoorsporten waren nooit voor mij weggelegd, maar nu kan ik rennen, fietsen en klimmen. Ik ben net terug uit de Pyreneeën waar ik ben gaan bergklimmen, raften, canyoning heb gedaan en van een brug in het water ben gesprongen. Mijn been is niet meer iets waar ik me voor schaam. Het is mijn handelsmerk.”

Wil jij ook ervaren hoe het is om te waterskiën? Ton organiseert jaarlijks een handydag. Kijk op www.wsvmaurik.nl voor meer informatie.